ارزیابی کمی نقش تکتونیک فعال بر تحول لند فرم ها در یک واحد رورانده ‏( مطالعه موردی: حوضه زهکش کندوله استان کرمانشاه )‏

چکیده این تحقیق به ارزیابی کمی نقش تکتونیک فعال در توسعه و تحول لندفرم های منطقه کندوله (حوضه دینور) ‏می پردازد. منطقه مورد مطالعه در شمال شهرستان کرمانشاه با مساحتی برابر 75/510 کیلومتر مربع واقع شده است که از ‏دو حوضه جنوبی بنام رودخانه ارمنی جان و شمالی بنام رودخانه عالی سیاه تشکیل شده است. داده های مورد نیاز تحقیق با ‏استفاده ازنقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و بررسی های میدانی استخراج و سپس بوسیله ‏نرم افزارهای ‏arc gis‏ و ‏spss‏ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ارزیابی کمی نقش تکتونیک فعال در تحول ‏لندفرم ها از شاخص های مورفوتکتونیکی: عدم تقارن حوضه زهکشی، گرادیان طولی رودخانه، نسبت پهنای کف دره به ‏ارتفاع آن، سینوزیته جبهه کوهستان، شاخص انشعاب پذیری، شاخص نسبت تراکم استفاده گردید و نتایج حاصل از این ‏ارزیابی بصورت شاخص نسبی فعالیت های تکتونیکی (‏iat‏) ارائه گردیده است. نتیجه نشان می دهد حوضه ی جنوبی ‏دارای فعالیت تکتونیکی زیاد و حوضه شمالی دارای فعالیت متوسط است. برای بررسی نقش عامل زمین ساخت ‏‏( گسل ها ) در ژئومورفولوژی منطقه، شکل گیری و توسعه آبراهه ها در رابطه با الگوی جهت یافتگی گسل ها مورد ‏تجزیه و تحلیل قرار گرفت ، بدین منظور امتداد گسل ها و آبراهه های منطقه اندازه گیری و نمودار گل سرخی هریک از ‏آنها ترسیم گردید و با کمک روابط آماری و بررسی و انطباق نمودارهای گل سرخی مشخص شد که شبکه زهکش در ‏حوضه جنوبی متاثر از عوامل زمین ساخت ( گسل ها) می باشد ولی در حوضه شمالی روند کلی آبراهه ها از گسل ها ‏تبعیت نمی کنند که این اختلاف بیانگر تاثیر شیب توپوگرافی در روند آبراهه های حوضه ی شمالی که خود ناشی از ‏بالاآمدگی تکتونیکی می باشد ، است. در بررسی نیمرخ طولی و زاویه برخورد آبراهه ها مشخص شد که در حوضه جنوبی ‏زاویه برخورد دامنه ی پشتی و پیشانی و نیمرخ طولی آبراهه ها تفاوت معنی داری دارند که این تفاوت در دامنه پشتی بعلت ‏تاثیر گسل و فرسایش انحلالی است اما در دامنه پیشانی که نیمرخ طولی دارای شیب تقریباً یکنواختی می باشد تحت تاثیر ‏روراندگی است. در حوضه شمالی با توجه به اندازه گیری بعمل آمده، در زاویه برخورد و نیمرخ طولی آبراهه ها در ‏دامنه های پشتی و پیشانی تفاوت معنی داری وجود ندارد، که این امر به علت تأثیر شیب توپوگرافی در روند آبراهه ها و ‏وجود سنگ هایی با مقاومت تقریباً یکسان در دامنه های پشتی و پیشانی حوضه می باشد، همچنین در بررسی نقش ‏تکتونیک فعال در شکل گیری مخروط افکنه های منطقه با استفاده از ضرایب کمی مشخص شد شکل گیری آنها حاصل ‏عملکرد حرکات تکتونیکی بوده است.‏ کلمات کلیدی: تکتونیک فعال، کندو له، مورفومتری ، رودخانه دینور، مخروط افکنه. ‏